Chrząszcze, cz.I

Żuk leśny nie dość że jest ładny, to jeszcze dośćsympatyczny.

Chrząszcze

Chrząszcze są jednym z najliczniejszych rzędów owadów. Szacuje się, że liczba nieopisanych gatunków może sięgać kilku milionów. W Polsce stwierdzono około 6200 gatunków, choć na świecie obecnie ich liczba obejmuje około 400 tys. znanych nauce gatunków.  Chrząszcze to zwierzęta kosmopolityczne, zamieszkujące najrozmaitsze środowiska i strefy klimatyczne. Mogą być roślinożerne, drapieżne, padlinożerne, wszystkożerne, mogą zamieszkiwać zarówno ląd, jak i wody słodkie.

 

Wonnica piżmówka  (Aromia moschata) jest dużym, bo dorastającym do 4 cm (nie licząc czułków znacznie go powiększających) chrząszczem z rodziny kózkowatych. Rozwój tego chrząszcza związany jest z porastającymi brzegi rzek i jezior wierzbami, na których spędza większą część swego życia. Z rzadka widywana jest na topolach i olchach. Można ją też zaobserwować na kwiatach z rodziny baldaszkowatych, rosnących w pobliżu zbiorników wodnych. Wonnica jest dość powszechna w Europie, tym samym i w Polsce i nie jest objęta ochroną gatunkową. Swą nazwę zawdzięcza zapachowi piżma, który można wyczuć od larw jak i od dorosłego chrząszcza.

 Baldurek pręgowany na wiecie dzikiej róży.

 Baldurek pręgowany (Leptura quadrifasciata) jest także zwany pętlakiem czteropaskowym. Wielkość jego waha się od 1 do 2 cm. Charakteryzuje się tym, że jego pokrywy są czarne z czterema poprzecznymi, żółtymi lub pomarańczowymi przepaskami. Spotkać go można od czerwca do sierpnia w wilgotnych starych lasach liściastych i w okolicach wód. Odżywiają się pyłkiem kwiatów, szczególnie baldaszkowatych i różowatych. Baldurek należy do rodziny kózkowatych. Powszechny w Polsce i póki co nie jest objęty ochroną gatunkową.

  Rębacz sosnowiec (Rhagium inquisitor) lub też rębacz pstry, jest pospolitym w Polsce gatunkiem chrząszcza wywodzącym się  z rodziny kózkowatych.
Nie jest duży, dorasta do 22 mm długości. Wielkość formy dorosłej jest zależna od tego, do jakich rozmiarów zdołała urosnąć larwa, a to wynika z tego  czy miała ona "szczęście" i trafiła na odpowiedni pień, czy raczej niedojadała. Spotkać rębacza możemy w lasach iglastych, ale i w mieszanych jest możliwość natknięcia się na niego. Szukać jego należy na pniach ściętych czy powalonych drzew, żerują pod korą obumarłych lub obumierających drzew liściastych i iglastych, co może nie być łatwe ze względu na jego dobry kamuflaż.
Jest gatunkiem terytorialnym, samce bez większych oporów stają w szranki w obronie swego kawałka pniaka. Gdy jest niepokojony głośno cyka.
Niestety rębacz sosnowiec jest niemałym problemem dla leśników i przemysłu drzewnego. Jego larwy rozwijając się pod korą drzew mogą doprowadzać do uszkodzenia surowca. Kłopot jest tym większy, że nie wynaleziono do tej pory skutecznego sposobu na powstrzymanie tego małego chrząszcza.

Biegacz skórzasty (Carabus coriaceus) jest chrząszczem należącym do rodziny biegaczowatych, jednej z liczniejszych, bo liczących około 20 tyś. gatunków. Są szybkimi, długonożnymi, drapieżnymi owadami pokonującymi odwagą i zaciętością swój łup składający się głównie z owadów, ślimaków, robaków i innych chrząszczy. Polują samotnie przeważnie nocą lub o zmierzchu kierując się głównie dotykiem, słuchem i powonieniem. Za dnia kryją się pod kamieniami, odstającymi kawałkami kory czy w spróchniałych drzewach. Biegacze posiadają skomplikowanie zbudowane gruczoły odwłokowe produkujące wydzielinę o specyficznym, nieprzyjemnym zapachu, i dość drażniącym w kontakcie ze skórą czy oczami. W chwili zagrożenia chrząszcz potrafi wystrzelić ją w kierunku napastnika, a zasięg dochodzi do 1 m.
Biegacz skórzasty jest największym biegaczem w Polsce, osiąga długość do 40 (42) mm. Nie jest zdolny do lotu, za to jest świetnym biegaczem - stąd również jego nazwa.  Ofiarę oblewa sokami trawiennymi, a następnie wysysa jej nadtrawione tkanki, a apetyt ma spory.
Spotkać go możemy tak w lasach iglastych jak i mieszanych, w parkach , ogrodach , czy działkach. Nierzadko wchodzi do piwnic domów (szczególnie na wsiach).
W Polsce jest gatunkiem chronionym.

Żuka leśnego (Anoplotrupes stercorosus) możemy łatwo pomylić z żukiem gnojowym (Geotrupes stercerarius) i żukiem wiosennym (Geotrupes vernalis L.). Wszystkie te żuki wywodzą się z rodziny gnojarzowatych, a różnią się od siebie niewiele. Żuk leśny mierzy od 12-19 mm (pozostałe mają zbliżone wymiary), pomieszkuje lasy liściaste i mieszane, preferując starsze i bardziej zwarte drzewostany. Odżywiają się butwiejącymi szczątkami roślin, odchodami roślinożerców oraz starymi owocnikami niektórych grzybów kapeluszowych. Istnieje przesąd, że gdy spotka się na grzybobraniu owego żuka, znaczy to że w pobliżu rośnie gdzieś jadalny grzyb (sprawdzone :) ) Charakteryzuje się tym, że jego barwa z wierzchu przechodzi z niebieskoczarnej w czarną (żuk gnojowy jest zielonoczarny w czarny, a wiosenny bardziej brunatny).  Żuka gnojowego spotkamy zwykle na polach , łąkach czy polanach, zaś żuka wiosennego zwykle na terenach piaszczystych i bezleśnych. Wszystkie te żuki są powszechne w Polsce i nie są objęte ochrona gatunkową.

Zdjęcia: autor
Wiadomości: autor, zbiory własne; net;