Zimowe rzeźby

Zimowe rzeźby

Szperając w zdjęciach z różnych wypraw, odnalazłem "zapomniane" przeze mnie zdjęcia znad wodospadu Glymur- najwyższego z islandzkich wodospadów. Styczniowa wycieczka nagrodzona została kilkoma ciekawymi widokami i zdjęciami.

 Spray wodny unosząc się ponad ściany kanionu przez który przepływają wody wodospadu, opadał na rosnącą tam trawę, a mróz robił swoje. W efekcie powstały ciekawe formy miłe dla oka, mam nadzieję że nie tylko mojego.

 

Ślimaki

Ślimaki

  Temat tego posta może wydawać się nieco dziwny. W "poczekalni" bloga zalegał od dłuższego czasu, jakoś niechętnie chciał ujrzeć światło dzienne, nieco się ślimaczył. I chyba niesłusznie. Bo choć na te stworzenia patrzymy z reguły niezbyt chętnie (szczególnie na te nagie, i szczególnie w naszych ogrodach) to ślimaki w zasadzie nie opanowały jedynie powietrza. Gromada ta jest niezwykle bogata w gatunki i bardzo zróżnicowana – zalicza się do niej około 105 tys. gatunków, z czego w Polsce występuje 6 gatunków morskich oraz ok. 200 gatunków lądowych i około 50 słodkowodnych.

 Bursztynka pospolita - Succinea putris

 Bursztynka pospolita (Succinea putris) – jest gatunkiem lądowego ślimaka z rodziny bursztynkowatych.  Żyje w wilgotnych siedliskach Europy i północnej Azji, na liściach roślin, często trzciny i tataraku. Muszlę ma przezroczystą, bursztynowego koloru, do której zwierzę nie może się schować całkowicie. W razie potrzeby wystająca część ciała otaczana jest błonką z wysychającego śluzu. Ostatni skręt muszli znacznie rozdęty, otwór szeroko jajowaty, wyższy niż połowa muszli. Jej wysokość waha się od 15 do 23 mm, a szerokość od 8 do 11 mm.

 Wstężyk gajowy - Cepaea nemoralis

 Wstężyk gajowy (Cepaea nemoralis) – to gatunek  roślinożernego ślimaka lądowego z rodziny ślimakowatych, i jest jednym z bardziej pospolitych gatunków ślimaków w Polsce. To również jeden z trzech wstężyków występujących w naszym kraju. Muszla tego ślimaka, w zarysie kulista, ze stożkowato wzniesionymi skrętami, ma bardzo duże zróżnicowanie barwne – opisano kilkadziesiąt odmian barwnych. Spotyka się osobniki o muszlach żółtych z ciemnymi paskami, różowych, aż po osobniki o muszli czerwonobrunatnej lub ciemnobrązowej z żółtymi paskami lub bez pasków. 


  Wysokość muszli obu gatunków są zbliżone i wynosi 17–20 mm, szerokość 21–27 mm

Wstężyk ogrodowy - Cepaea hortensis

 Wstężyk ogrodowy (Cepaea hortensis) jest niezwykle podobny do wstężyka gajowego. Różni ich tylko jasna warga otaczająca otwór muszli. Żywią się glonami i roślinami zielnymi, zwłaszcza ich obumarłą tkanką.
Wstężyki gajowe oraz wstężyki ogrodowe są jadalne, ale rzadko spożywane przez ludzi ze względu na niewielkie rozmiar.  Naturalnym wrogiem wstężyków jest drozd śpiewak.

Ślimak zaroślowy - Arianta arbustorum

   






Ślimak zaroślowy (Arianta arbustorum) – to gatunek płucodysznego ślimaka z rodziny ślimakowatych. W Polsce jest jednym z najpospolitszych ślimaków lądowych. Jest pospolity w wilgotnych lasach liściastych o gęstym podszyciu. Jest szeroko rozprzestrzeniony w środkowej oraz północno-zachodniej Europie, również na Wyspach brytyjskich, Na terenie Skandynawii, Finlandii i Islandii. Ukrywa się pod opadłymi liśćmi, kamieniami, powalonymi drzewami oraz gałęziami. Chętnie wędruje po wilgotnym podłożu i wtedy go najłatwiej znaleźć. Jego "domek" ma 18–25 mm szerokości , a wysokość 15–27 mm. Dożywa do 8 lat.

 Ślimak winniczek (Helix pomatia) to największy lądowy ślimak w Polsce o średnicy muszli przeciętnie ok. 5 cm. Występuje w południowo-wschodniej i centralnej Europie. Bywa eksportowany z Polski do Francji, gdzie uważany jest za przysmak. Cystersi od średniowiecza hodowali winniczka w ogrodach i parkach przyklasztornych. Używali oni mięsa tego ślimaka jako uzupełnienia ubogiej w białko diety, stosowanej podczas długotrwałych postów, gdyż – podobnie jak ryby - ślimaki były uważane za potrawę postną. I chyba też dlatego dziś w UE został "rybą lądową" (?!) Na terenie Polski jest objęty ochroną częściową. Zamieszkuje obszary o dużej wilgotności, lasy, parki, ogrody. Żywi się świeżymi liśćmi, stąd często uważany za szkodnika ogrodów.




Zdjęcia: autor
Wiadomości: Wikipedia, net

Szczeliniec Wielki

Szczeliniec Wielki

Będąc w Sudetach grzechem jest dokładnie nie zwiedzić Kotlinę Kłodzką, a jeszcze większym błędem jest pominąć Szczeliniec Wielki i niedalekie Błędne Skały, czy Radkowskie Skałki.

 

 

Szczeliniec Wielki (zwany Hejszowiną) jest najwyższym szczytem Gór Stołowych otoczony blokami skał piaskowcowych dochodzących do 60 m wysokości. Liczy sobie 919 m n.p.m, choć samego podejścia mamy zaledwie 259 m. Nie zmienia to faktu, że należy do Korony Gór Polski. Tworzy wierzchowinę o długości 600 m i szerokości 300 m.

Szczeliniec Wielki, podobnie jak całe Góry Stołowe, zbudowany jest ze skał górnej kredy, głównie piaskowców ciosowych. Powstawały one w środowisku morskim. Piaskowcowa powierzchnia szczytu jest zwietrzała i popękana, dzięki czemu tworzy różnorodne formy skalne przypominające swoim wyglądem ludzi i zwierzęta oraz głębokie wąwozy i korytarze tworzące labirynt skał.

 

 Bardzo blisko Szczelińca Wielkiego znajduje się nieco niższy, ale równie rozległy masyw Szczelińca Małego. Szczeliniec Mały jest objęty ochroną ścisłą i jest całkowicie zamknięty dla ruchu turystycznego, chociaż do połowy lat 80. XX w. wolno się tam było wspinać pod warunkiem posiadania uprawnień taternickich.

 Szczyt porasta ubogi las świerkowy z niewielką domieszką sosny, jarzębiny i brzozy oraz buka. Rosnące na skałach i w szczelinach drzewa mają często skarłowaciałe lub zdeformowane kształty. Natomiast na zboczach Szczelińca Wielkiego rosną dorodne lasy świerkowe z domieszka buka. Interesującą florę mają głębokie i chłodne rozpadliny skalne - występują w nich reliktowe gatunki wątrobowców oraz świecący mech - świetlanka Schistostega osmundecea . Na skałach północnego zbocza na wysokości około 850 metrów rośnie endemiczny gatunek mchu Dicranum sendtneri. Z ciekawszych gatunków fauny trzeba wymienić ptaki: pustułkę, kopciuszka, rudzika i mysikrólika. Godne uwagi są jednak przede wszystkim walory krajobrazowe Szczelińca, zwłaszcza niezwykłe bogactwo form skalnych.

 Na szczycie znajduje się kilka punktów widokowych, skąd przy dobrej widoczności można zobaczyć całą Ziemię Kłodzką, a także pasmo Sudetów wraz z Karkonoszami.

Szczelina Piekiełko.

 Niezmiernie ciekawym fragmentem Szczelińca Wielkiego jest tzw. "Piekiełko". Jest to szczelina skalna o długości ok. 100 m i głębokości blisko 20 m ze specyficznym mikroklimatem o niskiej temperaturze i dużej wilgotności powietrza. Z uwagi na panujące tu warunki klimatyczne, na dnie "Piekiełka" śnieg zalega zwykle do połowy czerwca. 

  W ciemnych i wilgotnych szczelinach Piekiełka występuje bogate zbiorowisko sinic i wątrobowców. Właśnie tu ma jedyne odnotowane dotąd w Polsce stanowisko reliktowy gatunek wątrobowca Gumnacolea acutiloba. 

 

Zdjęcia: autor

Wiadomości: materiały własne, net

Ptaki Islandii cz.III

Krwawodzióby na islandzkim wybrzeżu

Ptaki Islandii cz.III

Wędrując po Islandii bardziej się skupiam ( pewnie jak my wszyscy) na otaczających mnie widokach. I choć często obserwuję liczne tu ptaki, nie poświęcam im dość dużej uwagi mimo, że są nieodłączną częścią tutejszego krajobrazu. Dlatego też w kilku małych odsłonach chciałbym chociaż skromnie wspomnieć o kilku gatunkach ptaków, jakie jesteśmy w stanie tu podejrzeć.W tej części przedstawię kilka gatunków występujących na islandzkim wybrzeżu.

Tringa totanus robusta - krwawodziób

Krwawodziób lub brodziec krwawodzioby (tringa totanus) to średniej wielkości ptak wędrowny z rodziny bekasowatych. Jest wielkości kosa. Jego długość ciała nie przekracza 31 cm a rozpiętość skrzydeł wynosi od 40 do 60 cm. Przedstawiony tu krwawodziób to  podgatunek Tringa totanus robusta zamieszkujący Islandię i Wyspy Owcze. Zimuje na Wyspach Brytyjskich i w Europie Zachodniej. Spotkać go można na wybrzeżu morskim, podmokłych łąkach, szuwarach czy torfowiskach. Poluje na owady, mięczaki, pająki, skorupiaki, , jak też zielone części roślin. Żeruje na nie całymi dniami na wybrzeżach przeszukując muł w czasie odpływu. Nocą natomiast w zbitych grupach poluje na niewielkie ślimaki, które wyszukuje za pomocą komórek czuciowych na czubku dzioba.

 Sieweczka obrożna - Charadrius hiaticula hiaticula

   

 Sieweczka obrożna (tu - Charadrius hiaticula hiaticula) jest średniej wielkości ptakiem wędrownym z rodziny sieweczkowatych. Występuje na Islandii, Grenlandii,w zachodniej Europie, południowej części Półwyspu Skandynawskiego oraz północno-wschodniej Kanadzie. W Polsce nieliczny ptak lęgowy, dużo liczniejszy podczas przelotów. Długość ciała około 18–20 cm, rozpiętość skrzydeł około 40–57 cm. W jej menu są głównie owady oraz drobne bezkręgowce. Spotkać ją można na piaszczystych, pokrytych ubogą roślinnością odludnych brzegach mórz i rzek na otwartych przybrzeżnych nizinach.

Ostrygojad zwyczajny - Haematopus ostralegus ostralegus

   

Ostrygojad zwyczajny (Haematopus ostralegus ostralegus) to gatunek średniej wielkości ptaka brodzącego z rodziny ostrygojadów. Długość jego ciała oscyluje między 40 a 49 cm, rozpiętość skrzydeł około 80 cm. Spotkać go można na wybrzeżch mórz, jezior i rzek o rzadkiej roślinności oraz polach, które mogą być nawet dość daleko od wody. Zimuje z reguły na morskich wybrzeżach. Bardzo rzadko można je zobaczyć w głębi lądu. W Europie Środkowej lęgnie się na słonych łąkach i wydmach na wybrzeżu. Coraz częściej spotykany na łąkach, pastwiskach, w obniżeniach terenu, a nawet na płaskich dachach. Zamieszkuje Islandię, Półwysep Skandynawski, Wyspy Brytyjskie, oraz wybrzeża od Bretanii, poprzez Półwysep Iberyjski, wybrzeża Morza Śródziemnego po Azję Mniejszą.  Zimuje w Afryce Południowej i Zachodniej. Jest długowieczny; odnotowano osobniki liczące 40 lat, a nawet 44.

 

Kormoran czarny - P. carbo carbo

 Kormoran czarny lub kormoran zwyczajny, jest dużym ptakiem wodnym. Dorasta do 100 cm długości ciała, rozpiętość skrzydeł u niego dochodzi do 160 cm. Na Islandii żyje podgatunek P. carbo carbo. Spotkać go możemy także na Grenlandii, północnym wybrzeżu Skandynawii, Wysp Brytyjskich, Francji oraz na atlantyckim wybrzeżu Ameryki Północnej. Zasiedla płytkie, zarówno słodkie jak i słone zbiorniki wodne obfitujące w ryby, jak również bogate w ryby duże rzeki i morskie wybrzeża. Na dzienny posiłek przypada około 600 g ryb. Większą część dnia spędzając nieruchomo odpoczywając i susząc pióra po łowach. Te niestety im szybko namakają.

Łabędź krzykliwy - Cygnus cygnus

  Łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus)
to gatunek dużego ptaka ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych. Zamieszkuje Palearktykę od Islandii po Kamczatkę. W zachodniej Islandii, w przeciwieństwie do innych miejsc, przebywa przez cały rok. Jest duży, długość ciała dochodzi do 140 cm, rozpiętość skrzydeł do 200 cm. Lubi duże jeziora z pasem trzcin, śródleśne jeziorka, moczary, stawy i morskie wybrzeża na arktycznej tundrze, gdzie przybywa już w lutym i marcu. Zimuje na wybrzeżach morskich i w ujściach rzek, a pod koniec tego okresu dobiera się w pary, które pozostają sobie wierne. Spożywa części zielone roślin wodnych i ich nasiona. 

Zdjęcia: autor

Wiadomości: Wikipedia, net