Żubr - Żubr nizinny

Odpoczywające żubry nizinne -Bison bonasus bonasus (byk z prawej i krowa z lewej) w wolierze w Wolińskim Parku Narodowym)

Żubr nizinny

    Żubr nizinny (Bison bonasus bonasus) - to najpotężniejsze dziko żyjące zwierze Europy. Zamieszkuje lasy mieszane, zawsze w pobliżu bagien, rzek lub zbiorników wodnych.
Osiąga do 2 m wysokości w kłębie, długość ciała 2,4-3,5 m, ogona do 80 cm, a ciężar największych osobników (byków) może przekraczać 1000 kg. Samice (krowy) są znacznie mniejsze od samców, niemniej mogą przekroczyć wagę 500 kg. Na wolności żubry żyją około 20 lat.

Krowa z młodym (WNP)

    Ciało mają masywne, linia grzbietu wznosi się od tyłu do kłębu, na głowie krótkie, mocne rogi, wygięte ku środkowi. Sierść gęsta, krótka, wełnista, nieco dłuższa na głowie i w przedniej części ciała, szczególnie na czole, podgardlu, szyi i przednich kończynach ubarwiona szaro-brązowo, często z rudawym odcieniem.






   Dorosły żubr zjada dziennie do 60 kg pokarmu. Jego pokarm stanowi około 200 gatunków roślin - zwłaszcza ziół i traw. Również pędy oraz kora drzew i krzewów stanowi część jego diety. W naturze żubry utrzymują się w oddzielnych stadach - krowy z młodymi , i dorosłe byki. Wyjątkiem jest okres rui czyli sierpień-wrzesień, kiedy to zbijają się w stada. Młode rodzą się w maju i czerwcu, choć okres porodów może się przeciągnąć aż do jesieni ( ważą wtedy około 25 kg)



  Żubr pierwotnie występował na większości terenów leśnych zachodniej i środkowej Europy, na północ aż do Szwecji, a na zachód aż do Kaukazu. W tych czasach gatunek podzielony był na trzy podgatunki: żubr nizinny (Bison bonasus bonasus), żubr kaukaski (Bison bonasus caucasicus) oraz żubr węgierski (Bison bonasus hungarorum). Do VI w. żubr przetrwał w Anglii, do XII wieku w Szwecji, a do XV w. we Francji. W Siedmiogrodzie żubry węgierskie utrzymywały się do końca XVIII wieku, gdy bezpowrotnie wyginęły. Żubry nizinne utrzymywały się w Prusach Wschodnich do połowy XVIII wieku dzięki ochronie cesarza Wilhelma I. Do tego czasu żubry można było znaleźć jeszcze w Saksonii, i w kilku leśnych kompleksach Polski. Na początku XX w. żyły już tylko dwa stada - jedno żubra nizinnego w Puszczy Białowieskiej (do 1919 r.) i jedno żubra górskiego na Kaukazie (do 1926 r.) W oparciu o osobniki z hodowli zamkniętych sprowadzonych do Polski, od 1923 r. rozpoczęto restytucję tego gatunku. W roku 1952 pierwsze żubry zostały ponownie wypuszczone na wolność w Puszczy Białowieskiej.

     W 2012 roku światowe zasoby gatunku wynosiły około 4663 osobników, z czego 1552 z nich przebywa w hodowlach zamkniętych, a 3111 żyje w wolnych i w półwolnych stadach.
 Według danych z 2012 roku w Polsce żyło 1299 żubrów, z czego większość z nich w stadach wolnościowych (pięć populacji). Prawie połowa polskiej wolnej populacji skupiona jest w Puszczy Białowieskiej, ponadto dzikie żubry w Polsce spotkać można w Bieszczadach, Puszczy Knyszyńskiej, Puszczy Boreckiej oraz w rejonie Mirosławca i Drawska Pomorskiego w województwie zachodniopomorskim oraz w Zwierzyńcu Bałtowskim w województwie świętokrzyskim.
Żubr nadal jest gatunkiem zagrożonym, co wynika z dużego stopnia pokrewieństwa, rozczłonowania stad i braku terenów na których można by podejmować kolejne reintrodukcje.

Zdjęcia autor